مناسباتِ سلاطین دهلی با مشایخ چِشتیه و سهروردیه

Authors

  • محسن معصومی دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه تهران
Abstract:

صوفیان نقش مهمی در ترویج اسلام در شبه قاره هند داشتند. چشتیه و سهروردیه از نخستین طریقه‌های صوفیانه بودند که به شبه قاره هند راه یافتند و در سده‌های هفتم و هشتم هجری، هم‌زمان با اوج اقتدار سلاطین دهلی (حک: 602-932)، مشایخ این دو طریقت، نفوذ معنوی زیادی در بین طبقات مختلف مردم یافتند. این موضوع موجب شده بود تا بیشتر سلاطین دهلی، رابطه دوستانه و محترمانه‌ای با صوفیان داشته باشند و بکوشند با به خدمت گرفتن آنها در امور سیاسی و حکومتی، برای خود مقبولیت و مشروعیت، کسب کنند. نگرش مشایخ چشتیه و سهروردیه درباره ارتباط با سلاطین و پرداختن به امور سیاسی متفاوت بود. مشایخ چشتیه، غالباً از پرداختن به امور سیاسی و حکومتی امتناع می‌کردند، اما مشایخ سهروردیه از آغازِ تشکیل حکومت سلاطین دهلی، عهده‌دار برخی از مناصب مهم حکومتی چون «شیخ الاسلام» شدند. این مقاله مناسبات سلاطین دهلی با مشایخ چشتیه و سهروردیه را بررسی کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی مناسبات بین سلاطین دهلی و خلفای عباسی

سلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب­ مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان می‌دادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن  نام خلیفه در خطبه، به‌توسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار می‌سازد که این سلاطین از لحاظ نظری، خود را وفادار به دستگاه خلافت می‌دانسته‌اند و برخی از ایشان با توجه به شرایط سیاسی روزگار خود، برای برتری بر ر...

full text

بررسی مناسبات بین سلاطین دهلی و خلفای عباسی

سلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب­ مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان می دادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن  نام خلیفه در خطبه، به توسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار می سازد که این سلاطین از لحاظ نظری، خود را وفادار به دستگاه خلافت می دانسته اند و برخی از ایشان با توجه به شرایط سیاسی روزگار خود، برای برتری بر ر...

full text

مناسبات عرفانی مشایخ آذربایجان با عارفان خراسان

هم­زمان با گسترش دامنة نفوذ فکری و روحانی مشایخ خراسان، شاهد گسترش نحله­های صوفیه در آذربایجان و ظهور چهره‌های اصیل تصوّف در این منطقه هستیم. نخستین صوفیان تبریز از سده‌های سوّم تا پنجم، در مبانی و اصول عمدتاً به مکتب خراسان توجه داشتند و با آنچه در مکتب بغداد می­گذشت، ناآشنا بودند. شیخ ابواسحاق ابراهیم بن یحیی جوینانی، نخستین چهرة مکتب عرفان آذربایجان، از شاگردان بایزید بسطامی بود که تصوّف خراسان ...

full text

مونس‌الارواح ،اثری ارزشمند در شرح احوال مشایخ سلسله چشتیه

سلسلة چشتیه، سلسله‌ای‌ معروف‌ از صوفیان‌ مسلمان‌ شبه ‌قاره‌، منسوب‌ به‌ چِشت‌ استکهخواجه‌ معین‌الدین‌ سجزی‌ چشتی‌ آن را در اجمیر  بنیان‌ نهاد و آن شهر پایگاه‌ چشتیه‌ شد. مشایخ‌ این سلسله علاوه بر ترویج‌ دین اسلام‌ در شبه‌ قاره و ‌ تجدید روابط‌ فرهنگی‌ بین‌ دو کشور، نقش مهمی نیز در‌ گسترش‌ زبان‌ فارسی‌ در شبه‌ قاره داشتند. از این رو آثار متعددی دربارة این سلسله نگاشته شده است. یکی از این آثار ارز...

full text

فیل در دوره سلاطین دهلی: اهمیت و کارکردها

هند یکی از مهم‌ترین سرزمین‌ها برای پرورش فیل در جهان است. از این رو این حیوان تنومند در زندگی مردم و حکم‌رانان هند، همواره اهمیت و جایگاه ویژه‌ای داشته است. مسلمانان نیز از آغاز ورود به شبه قاره هند دریافتند که یکی از راه‌های دست‌یابی به پیروزی در کشاکش‌های سیاسی و نظامی، به‌کارگیری این حیوان است. از جمله سلسله‌های حکومت‌گر مسلمان که به پیروی از حاکمان محلی هند، فیل‌ها را برای رسیدن به اهداف سی...

full text

بررسی تأثیر سنت‌های ایرانی در تشکیلات اداری سلاطین دهلی

در دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده­تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزه‌های گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به­عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی، که خود در دربار پادشاهان غزنوی و غوری بالیده بودند، پیش از اعلام استقلال در دهلی، با نظام اداری و تشکیلاتی ایرانیان به­خوبی آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 46  issue 1

pages  109- 122

publication date 2013-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023